Et (kan, deniz ürünleri ve böcekler dahil), süt, yumurta, bal ve bunlardan elde edilen ürünler gibi tüm hayvansal gıdaları, hayvansal kaynaklı tüketim ve kullanım amaçlı malzemelerden, hayvanlar üzerinde test edilen ürünlerin olmadığı bir yaşam…
Vegan ve Vejetaryen hakkında en çok merak edilen soruları ve cevaplarını bu bölümden inceleyebilirsiniz.
Et, balık-deniz mahsulleri, kümes-kanatlı, böcek ve geri kalan tüm hayvan etlerinden; yumurta, süt, bal ve bunlardan elde edilen ürünleri yemeyen ve ayrıca yaşamsal tüketimleri ve sosyal hayatlarında, deri, kürk, ipek, yün, balmumu, propolis, hayvansal katkı/koruyucu maddeler, boyar maddeler, kıvam artırıcılar, hayvansal mayalar, hayvansal fermente ürünler, kemik, kemik unu, kemik aktif karbonu, kıl, tüy, hayvansal yağ ve asitlerden elde edilen sabun vb. gibi ürünleri tüketmeyen/yararlanmayan, konaklama ve yaşam alanlarında bahsedilen gıda ve gıda dışı tüketim ürünlerini asla kullanmayan Vejetaryen Türü’ ne “VEGAN” denir.
En basit tanımı ile; Hayvansal tüketim ve kullanımı reddetmektir.
Vegan Tanımı’ na uygun yaşama şekline “VEGANLIK” denir. Veganlık bir yaşam felsefesi olarak görülmektedir. Yerküre kaynakların korunması, hayvanlarında insan gibi bir canlı olması ve haklarına da saygı gösterilmesi, şefkat duygusu, maneviyat ve inanç gibi gereksinimler de temel alınan düşünce yapısıdır.
En önemli prensipleri; “Hayvanlara Saygı” dır. Hayvanlara yapılan zulmü ve sömürüyü asla kabul etmezler.
1944 yılında Donald Watson, arkadaşları ile birlikte kurduğu toplulukta bu kültürü tartışırken, kültürün adı ve tanımlaması için; “Veg-etari-an” kelimesinin ilk üç harfi ile son iki harfini birleştirerek “Vegan” kelimesini ortaya çıkarmıştır.
O tarihten sonra bu kültürün adı Vegan ya da Veganlık olmuştur.
Toplumdaki bazı birey ve toplulukların, hak, karşılıklı fayda, etik, çevre, inanç ve maneviyat gibi nedenlerden ötürü; hayvan menşeli ya da hayvansal ürünlerin tüketimini ve kullanımını reddetmesine “Veganizm” denir.
En katı Vejetaryenlik olarak da tanımlanır. Hayvan kullanımı yoluyla elde edilen gıda ve gıda dışı tüm yan ürünleri tüketmezler ve kullanmazlar.
Canlı öznelerinden birisi de Hayvanlardır. Hayvanlar da insanlar gibi hak sahibidirler, yaşama gayeleri vardır. İnsanlar ve hayvanlar, birbirleri arasında karşılıklı fayda ilişkisine inanarak yaşamı beraberce sürdürebilirler. Ekonomik çıkar, keyif ve alışkanlıklar için hayvanlar kullanılmaz ve hayvanlara zulmedilemez, Sosyal adalet ve türcülük ön plandadır.
Hayvansal üretimin çevreye vermekte olduğu zararlar ön plandadır. Geçmişte Uluslararası Organizasyonlar tarafından yapılan çalışmalarda; hayvansal tarım ile çevresel yıkım arasında bağlantının olduğu ortaya çıkmıştır. Başta Büyükbaş, Küçükbaş ve Kanatlı Hayvan üretimi olmak üzere, hayvancılığın toprak, hava, su, bioçeşitlilik ve iklim değişikliğine olumsuz etkileri tespit edilmiştir. Korbondioksit salınımının artmasına neden olan bu çevre sorunları öncelik olarak alınmaktadır.
Hayvanlardan elde edilen gıdaların insana uygun olmadığı, sağlık konusunda hayvansal olmayan bitkisel beslenmenin daha sağlıklı olduğudur. Bazıları, çiğ ürün tüketiminin de en sağlıklı olduğunu savunur.
Beslenme konusunda; bitkisel besin ürünlerini de dini ve/veya manevi inanışlarına göre çeşitli şekilde tercih ederler. Bu tercihler, bazı gruplar için; sebze, meyve, tahıl ve kuru baklagillerden oluşurken, bazıları da ise sadece tahıl ürünleri tüketir.
Günümüzde çeşitliliği bol beslenme şekilleri ortaya çıkmış olsa da genellikle benzer özellikleri ile gruplandırılan bu kültürde, sadece meyve ve meyve sayılan sebzelerle beslenen gruplar da vardır.
Sebzeler, baklagiller, mercimekler, meyveler, tahıllar, kuruyemişler ve mantarları içerir. Bunlara örnek olarak; mercimek, nohut, fasulye, soya fasulyesi, soya ürünleri, bezelye, barbunya, zeytin ve tüm yeşil bitkiler, badem, ceviz, fıstık, fındık vb. gibi işlem görmemiş çiğ kuruyemişler, kuru meyveler, zeytinyağı, Ayçiçek yağı, kanola yağı, keten tohumu yağı, fındık yağı, ceviz yağı, fıstık yağı ve tüketilebilir yağlı tohumlardan elde edilen yağlar gibi bitkisel yağlar, buğday, bulgur, arpa, pirinç, yulaf, kinoa, kuskus, mısır vb. gibi tahıllar, bitter çikolata, tofu, soya ürünleri ve bu ürünlerinin kullanıldığı pizza, hamburger, köfte, kurabiye ve tatlı türleri verilebilir.
Tekstil ürünleri, ayakkabı, mobilya, deri ürünleri, ilaç, kimyasal ürünler, kozmetik ürünleri, enerji, konaklama ve turizmde de hayvansal tüketim ve kullanım tercih etmezler. Hiçbir şekilde hayvan sömürüsüne destek vermezler ve bu nedenle hayvanat bahçelerini, akvaryumları ziyaret etmez ve at yarışı gibi faaliyetlere iştirak etmezler.
tüketiciye sahip olmak ve bu tercihleri avantaja çevirmek isteyen üreticiler de, ilgili sektörlerde, vegan ürünler ve hizmetleri, vegan tüketicilere sunmaya başlamış ve üretim kategorilerini de bu yönde çeşitlendirerek artırmaya çalışmaktadır.
Beslenme ve Tüketim Ürünlerinin, “Hayvanlar Üzerinde Test Edilmesi “asla kabul edilemez!
Toplumda bazı insan toplulukları; sağlık, çevre, etik, inanç, maneviyat gibi nedenlerle yaşam tercihlerini Vegan olarak sürdürmekten yana kullanmaktadır. Yaradılışın ana kaynağını yumurta olarak görenler ve bununla birlikte; süt ürünleri, hayvancılık ve hayvan ürünleri endüstrisinin de yaşam kaynaklarını hor kullanarak tüketip, kirlettiğini düşünmektedirler.
Hayvan Beslemenin; et, süt, yumurta, deri, yağ, tüy, ipek, bal vb. ürün üretimi gibi ticari alan olarak kullanmasından kaçınırlar.
Canlıların birbirine saygı, şefkat ve karşılıklı fayda sağladığını düşünerek birlikte adil bir yaşama inanırlar.
Latince “Vegetus” kelimesinden türetilen “Vejetaryen” terimi, 1842 yılında netleşen tanımı ile canlı, sağlıklı, hayat dolu anlamlarına gelmektedir. Hayvan kökenli ana besin maddesi olarak kabul edilen kırmızı et ve ürünlerinin tüketimini beslenme yapısından kaldıran ve vejetaryenlik kategorilerine göre çeşitli türlerdeki balık, tavuk, süt, süt ürünleri, bal, yumurta gibi hayvan kökenli ürünlerin farklı varyasyonları ile bitkisel ürün tüketen tüketiciye “Vejetaryen” denir.
Beslenme biçimi olarak “et” unsurunu hayatından çıkaran ve asla tüketmeyen ancak; balık ve/veya kümes hayvanlarının ve/veya hayvansal ürünlerden, süt, süt ürünleri, bal, yumurta, deri, tüy, kıl, ipek, katkılar, boyar maddeler, mayalar, hayvansal asitler vb. ürünlerin bazı kategori türlerince tüketildiği bazı kategori türlerinde tüketilmediği ve hayvansal ürün tercihinin değişkenlik gösterdiği beslenme biçimine “Vejetaryenlik” denir.
Vejetaryenler; Vegan beslenme ürünleri ile aynı sebze, meyve, mantar ve kuru baklagiller ile beslenir ve hayvansal menşeli gıda dışı ürünleri farklı varyasyonlarla tüketir ve kullanırlar. Bitkisel besin maddelerinin sağlık için oldukça faydalı olmaları ve lif içeriklerinin yüksek olması da sağlık açısından bazı hastalıklarda diğer insanlara nazaran daha avantajlı duruma gelmelerini sağlayabilmektedir.
Vejetaryenlik; beslenme ve yaşam biçimi türlerine göre 7 Kategori’ de toplanır.
Hayvan eti ve tavuk eti yemezler. Süt, süt ürünleri, yumurta, balık yiyen ve gıda dışı hayvansal bazı ürünleri tüketen veya kullanan kategoridir.
Hayvansal ürün olarak kırımızı et ve kırmızı et ürünlerini yemezler, süt, süt ürünleri, bal, yumurta, tavuk, balık vb. yerler ve gıda dışı hayvansal ürünleri tüketen veya kullanan kategoridir.
Hiçbir Hayvan (deniz canlıları, eklem bacaklı, kanatlı dahil) eti tüketimi asla yoktur. Süt, süt ürünleri, bal ve yumurta yiyebilen ve gıda dışı hayvansal ürünleri tüketen veya kullanan kategoridir.
Hiçbir Hayvan (deniz canlıları, eklem bacaklı, kanatlı dahil) eti ve yumurta tüketmezler. Yumurta hayatın başlangıç kaynağını temsil ettiğini savunur ve bu prensibe saygıdan dolayı asla tüketmezler ve tüketilmesini istemezler. Süt ve süt ürünleri yiyebilen, gıda dışı hayvansal ürünleri tüketen veya kullanan kategoridir.
Hayvan eti, süt ve süt ürünlerini asla yemezler. Yumurta yiyebilen ve gıda dışı hayvansal ürünleri tüketen veya kullanan kategoridir
Hayvansal beslenmez ve hayvansal ürünlerin kullanıldığı tüketici ürünlerinin hiçbirini kullanmazlar. Yani; hayvan menşeli gıdalar ve hayvan menşeli ürünlerden elde edilen ürünleri; tekstil, ayakkabı, deri, mobilya, ipek ürünleri, kıl ürünleri vb. ve bu ürünlerin kullanıldığı turizm alanlarını da tüketmeyen veya kullanmayan kategoridir.
Her türlü hayvan eti ve et ürünleri, yumurta, bal, süt, süt ürünleri vb. hayvansal gıdaları asla tüketmezler, sadece meyve grubuna giren, tohumlarının çoğaltılabildiği meyve ve sebzeleri ilk tercih olarak tüketen ve genel olarak sebze ve meyvelerle beslenen ve gıda dışı hayvansal ürünleri tüketen veya kullanan kategoridir.
UYARI: Vejetaryen kategorilerinde yaşam tercihi yapan veya yapacak olan tüketicilerin bu tercihlerini Doktor Kontrolünde ve İzninde yapmaları gerekmektedir.
ISQ, herhangi bir tavsiye ve öneride bulunmamaktadır !